“`html
Dünya Astım Günü’nde Astımla İlgili Önemli Açıklamalar
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Didem Özkan, Dünya Astım Günü dolayısıyla önemli bilgiler paylaştı. Astım hastalığını kısaca tanımlayan Dr. Özkan, “Astım, hava yollarının iltihaplanması ve daralması ile karakterize olan bir kronik rahatsızlıktır. Bu duruma bağlı olarak hava yollarında meydana gelen değişiklikler, nefes darlığına yol açarak bireylerin günlük yaşamlarını ağır bir şekilde etkileyebilir.” şeklinde konuştu.
Genetik ve Çevresel Faktörlerin Etkisi
Astımın hem genetik hem de çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu geliştiğini vurgulayan Dr. Özkan, bu rahatsızlığın ortaya çıkmasına neden olan etkenleri şöyle sıraladı:
- Genetik predispozisyon
- Alerjen maruziyeti
- Sık sigara içimi veya sigara dumanına maruz kalma
- Küçük yaşlarda geçirilen solunum yolu enfeksiyonları
- Hava kirliliği
- Mesleki maruziyet: Kimyasal veya solunum yoluyla alınan toz maruziyeti
- Obezite
- Aşırı fiziksel aktivite
- Stres
- Soğuk hava etkisi
- Gastroözofageal reflü
Kadınlar ve Astım Riski
Astımın her yaş grubundan kişiyi etkileyebileceğine dikkat çeken Dr. Özkan, “Aile bireylerinde astım öyküsü olması, bireyde hastalığın gelişme riskini artırabilir; ancak herkesin etkilenmesi beklenemez. Alerjik hastalıklara (saman nezlesi, egzama) sahip olan bireylerde ise astım gelişme riski artar. Dünya genelinde yaklaşık 300 milyon insanın astım hastalığına yakalandığı tahmin ediliyor. Türkiye’de ise bu rakam 3-4 milyon civarındadır. Erişkinlerde astım görülme oranı %6-12, çocuklarda ise %6-15 arasındadır. Özellikle kız çocukları ve kadınlar astım açısından daha yüksek risk taşımaktadır.” dedi.
Astım Ataklarının Mevsimsel Dağılımı
Hangi zaman dilimlerinde astım atağı geçirme olasılığının arttığını anlatan Dr. Özkan, “Bahar ve yaz aylarında çeşitli alerjenlerin yoğunluğu nedeniyle astım semptomlarında artış gözlemlenmektedir. Ayrıca kış aylarında geçirilen viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, astım ataklarını tetikleme potansiyeline sahiptir.” şeklinde ifade etti.
Astım Belirtileri
Dr. Özkan, astımın belirtilerini şu şekilde sıraladı:
- Nefes darlığı
- Konuşma, gülme veya fiziksel aktivite esnasında öksürük
- Gece meydana gelen öksürük atakları
- Nefes alırken hırıltılı ses duyma
- Göğüste sıkışma hissi
- Nefes alırken ıslık sesi çıkarma
- Baş dönmesi
- Konuşmakta zorluk
Dr. Özkan, “Bu belirtiler zamanla tekrarlayabilir; bazı durumlarda artış veya azalma gösterebilir. Tekrarlayan veya devam eden semptomlar yaşayan bireylerin hızlı bir şekilde Göğüs Hastalıkları uzmanına başvurması gereklidir.” dedi.
Tanı Süreci
Tanı sürecinin önemi hakkında bilgi veren Dr. Özkan, “Öncelikle, hastanın şikayetleri dinlenmeli ve geçmişi dikkatlice incelenmelidir. Fizik muayene ve solunum fonksiyon testleri, tanıda etkili yöntemlerdir. Akciğer grafisi ve alerji testleri ise tanı sürecine yardımcı olan ek testlerdir.” şeklinde ifade etti.
Astım Tedavi Yöntemleri
Tedavi yöntemlerini aktarırken Dr. Özkan, “Amaç, semptomları azaltmak ve akciğer fonksiyonunu artırmaktır. Tedavi, astımın seyrine göre değişiklik gösterir. Hastaların astımın yönetim sürecini, tedavi seçeneklerini ve acil durumlarda ne yapacaklarını belirlemek amacıyla kişisel astım eylem planları oluşturulmalıdır.” şeklinde konuştu.
İlaç tedavisi seçenekleri hakkında bilgi veren Dr. Özkan, şunları paylaştı:
- Kontrol edici ilaçlar: Hastalığı kontrol altında tutan ilaçlardır.
- İnhaler kortikosteroidler (ICS): En etkili kontrol edici ilaçlardır.
- Uzun etkili beta agonistler (LABA).
- Anti lökotrien ilaçlar.
- Biyolojik tedavi yöntemleri.
- Alerji tedavisi.
- Kurtarıcı ilaçlar: Astım atakları sırasında rahatlama sağlayan ilaçlar.
- Kısa etkili beta agonistler (SABA).
- Oral kortikosteroidler.
Astımdan Korunma Yöntemleri
Astımdan korunma yollarına dikkat çeken Dr. Özkan, “Evdeki alerjen maruziyetini en aza indirmek önemlidir. Halı, kilim ve canlı çiçekler gibi toz tutan eşyalar kaldırılmalıdır. Ev ortamının tozsuz ve nemsiz olması sağlanmalıdır. Bahar aylarında polenlere maruz kalmaktan kaçınılmalı ve dışarı çıkarken maske takılmalıdır. Sigara içmekten ve sigara dumanına maruz kalmaktan kaçınılmalıdır. Her yıl sonbaharda grip aşısı yaptırılmalıdır. Egzersiz sırasında atak geçiren hastaların, öncesinde hava yollarını genişleten ilaçlar kullanması önerilir. Ayrıca, reflü sorunu olan bireylerin tedavi edilmesi önemlidir.” şeklinde ifade etti.
Dr. Özkan, astıma iyi gelen doğal yöntemleri de şöyle sıraladı:
- Düzenli spor ve solunum egzersizleri yapmak
- Bol miktarda sıvı almak
- Solunum yolları tıkanıklığında tuzlu su ile gargara yapmak
- Sıcak buhar solumak
- Zerdeçal ve zencefil karışımı bal kullanmak
- Adaçayı ve kekik çayını ölçülü tüketmek
- C vitamini içeren besinlerle bağışıklığı güçlendirmek
- Magnezyum zengini gıdaları tercih etmek
- Somon gibi omega-3 içeren besinleri tüketmek
- D vitamini bakımından zengin süt ve yumurta gibi gıdalar almak
- Beta karoten içeren havuç ve yeşil yapraklı sebzeleri yemek
- Kalsiyum ve protein açısından dengeli beslenmek
“`
