İNGİLTERE’deki Londra Queen Mary Üniversitesinde yürütülen bir çalışma sayesinde milyonlarca yüksek tansiyon hastası her gün ilaç kullanmaktan kurtulabilir.
730 hasta üzerinde denemeler yapılan ve dünyada bir ilk olan çalışma ile yüksek tansiyon hastalarına günlük ilaç vermek yerine yılda iki kez aşı yapılması planlanıyor. Altı ay arayla iki doz aşı ile planlanan tedavinin 2025 yılına kadar günlük haplara alternatif olabileceği düşünülüyor.
Günlük alınan ilaçlardan farkı ne?
‘Zilebesiran’ adı verilen yeni ilaç, karaciğer tarafından üretilen ve kan basıncının düzenlenmesinde rol oynayan ‘anjiyotensinojen’ adı verilen proteini hedef alıyor. Hipertansiyon hastalarının günümüzde kullandığı ilaçların çoğu kan damarlarını daraltarak yüksek tansiyona neden olan proteini aktive eden bir enzimi bloke ederek çalışır. Uzmanların bulduğu yeni ilaç ise bu proteini kaynağında bloke ediyor.
Yüzde 90 oranında azalttı
Şimdiye kadar 84 hasta üzerinde yapılan faz-1 denemelerinde tek doz aşı insanların kanındaki hormon konsantrasyonunu en az yüzde 90 oranında azalttı. Aşının etkisi 12 hafta boyunca devam etti. Bilim insanları ilacın kan basıncı seviyelerini uzun süre kontrol edebileceğini umuyor.
Araştırmacılar ilacı şimdi 18 ila 75 yaş arasındaki hastalarda plaseboya karşı test edecek. Alnylam Pharmaceuticals tarafından finanse edilen ve İngiltere Ulusal Sağlık ve Bakım Araştırmaları Enstitüsü tarafından desteklenen çalışmanın üç yıl sürmesi bekleniyor.
Tedavi çok daha kolay hale gelecek
Aşının yaratıcıları ilacın günlük tansiyon ilaçlarını unutma riskini ortadan kaldırarak hastalar için daha yönetilebilir ve pratik bir çözüm sunduğunu söylüyor. Araştırmanın çalışma lideri ve klinik direktör yardımcısı Dr Manish Saxena, “Yüksek tansiyon tedavisi için bir ilk olan bu yaklaşımı denemekten heyecan duyuyoruz. Daha erken ancak nihai umudumuz tedavinin yüksek tansiyonla mücadelede güvenli ve pratik bir çözüm olduğunu kanıtlamasıdır” dedi ve ekledi:
“Yılda iki kez deri altına enjeksiyonla yapılan tedavi günlük ilaç almaya daha iyi bir alternatif sunacaktır. Bunun hastalar için sevindirici bir haber olacağına ve hipertansiyon tedavisini daha kolay hale getireceğine inanıyoruz.”
Üç yetişkinden birinde görülüyor
İngiltere Ulusal Sağlık Servisinden alınana verilere göre Birleşik Krallık’taki yetişkinlerin yaklaşık üçte birinin yüksek tansiyonu var. ABD’de de ise yaklaşık 34 milyon yetişkin hipertansiyon için reçete edilen ilaçları kullanıyor. Türkiye’de de durum diğer ülkelerden çok farklı değil. Yapılan araştırmalara göre Türkiye’de her üç yetişkinden biri hipertansiyon sorunu ile karşı karşıya kalıyor.
1,5 milyar insanın hayatı değişebilir
Tüm dünyada ortalama 1,5 milyar hipertansiyon hastası var ve bu rakamlar her geçen gün yükseliyor. Söz konusu ilacın başarısı kanıtlanırsa yeni aşı oyunu değiştiren bir tedavi olarak tarihe geçecek.